اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت نخست
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
زادگاه اردشیر بابکان اردشیر بابکان فرزند ساسان در سال ۱۸۰ میلادی یعنی ۱۸۲۶ سال پیش در روستای «خیر» واقع در حاشیهٔ جنوبی دریاچهٔ بختگان فارس چشم به دنیا گشود. در تاریخ بلعمی آمده است که: «اصطخر را روستایی ست [و آن را روستای خیرو خوانند و آنجا دیهی است](۱) نام وی طیروده، اردشیر از آن دیه بود، [و آن دیه بدو بازخوانند].»(۲) بنا به روایت جغرافی‌دانان و مورخین اسلامی، ازجمله طبری (۳)(۴) اردشیر سرسلسلهٔ ساسانی در روستایی به نام «تیروده» از...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
زادگاه اردشیر بابکان اردشیر بابکان فرزند ساسان در سال ۱۸۰ میلادی یعنی ۱۸۲۶ سال پیش در روستای «خیر» واقع در حاشیهٔ جنوبی دریاچهٔ بختگان فارس چشم به دنیا گشود. در تاریخ بلعمی آمده است که: «اصطخر را روستایی ست [و آن را روستای خیرو خوانند و آنجا دیهی است](۱) نام وی طیروده، اردشیر از آن دیه بود، [و آن دیه بدو بازخوانند].»(۲) بنا به روایت جغرافی‌دانان و مورخین اسلامی، ازجمله طبری (۳)(۴) اردشیر سرسلسلهٔ ساسانی در روستایی به نام «تیروده» از...
اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت دوم
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
قسمت اول این مقاله را در بخش نخست اردشیر بابکان، زاده ی بختگان بخوانید. اردشیر از منظرِ فردوسی بخش آخر شاهنامهٔ فردوسی به شاهان ساسانی اختصاص دارد که در پی احیای عظمت امپراتوری باستانی ایران بودند. بنیان‌گذار این سلسله، پادشاه جنگجو، اردشیر بود که اجدادش از پایین‌ترین طبقات اجتماعی برخاسته بودند تا سرنوشت بزرگ خویش را محقق سازند. تاج‌گذاری اردشیر ظاهراً حدود سپتامبر سال ۲۲۶ میلادی در تیسفون تاج‌گذاری کرد. یادگار آن در نقش‌های برجستهٔ صخره‌های پارس باقی است. (۱۹) ممکن است تاج‌گذاری...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
قسمت اول این مقاله را در بخش نخست اردشیر بابکان، زاده ی بختگان بخوانید. اردشیر از منظرِ فردوسی بخش آخر شاهنامهٔ فردوسی به شاهان ساسانی اختصاص دارد که در پی احیای عظمت امپراتوری باستانی ایران بودند. بنیان‌گذار این سلسله، پادشاه جنگجو، اردشیر بود که اجدادش از پایین‌ترین طبقات اجتماعی برخاسته بودند تا سرنوشت بزرگ خویش را محقق سازند. تاج‌گذاری اردشیر ظاهراً حدود سپتامبر سال ۲۲۶ میلادی در تیسفون تاج‌گذاری کرد. یادگار آن در نقش‌های برجستهٔ صخره‌های پارس باقی است. (۱۹) ممکن است تاج‌گذاری...
اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت سوم
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
بخش اول این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت نخست بخوانید. بخش دوم این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت دوم بخوانید. تیسفون اردشیر بابکان در سال ۲۲۶ میلادی شهر تیسفون را گرفت و پایتخت خویش را بدان جا برد و پس از او شهریارانِ این خاندان تا سال ۶۵۱ مدت ۴۲۵ سال در این شهر پادشاهی کردند و روی‌هم‌رفته شهر تیسفون بیش از ۷۰۰ سال پایتخت ایران بود و گذشته از آن‌که این شهر در تاریخ ایران نظیری...
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
بخش اول این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت نخست بخوانید. بخش دوم این مقاله را در اردشیر بابکان، زاده‌ی بختگان - قسمت دوم بخوانید. تیسفون اردشیر بابکان در سال ۲۲۶ میلادی شهر تیسفون را گرفت و پایتخت خویش را بدان جا برد و پس از او شهریارانِ این خاندان تا سال ۶۵۱ مدت ۴۲۵ سال در این شهر پادشاهی کردند و روی‌هم‌رفته شهر تیسفون بیش از ۷۰۰ سال پایتخت ایران بود و گذشته از آن‌که این شهر در تاریخ ایران نظیری...
یاد و نام نی ریز در تاریخ میانه ایران - بخش دوم
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید. اما در قرن پنجم، نیریز عرصهٔ جدال دیلمیان، سلغریان و شبانکارگان گردید. این جدال تا انضمام نیریز به قلمرو شبانکارگان ادامه یافت. به گزارش محمّدبن علی بن محمد شبانکاره در کتاب پرارزش مجمع الانساب، در نیمهٔ اول قرن پنجم هجری، نیریز در دست دیلمیان و به‌خصوص شیعهٔ آل‌بویه بود. آنان از اواخر قرن چهارم، تکاپوی خویش برای در دست گرفتن حکومت نواحی مختلف ایران را آغاز کردند و با تصرف نواحی مختلف ازجمله...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید. اما در قرن پنجم، نیریز عرصهٔ جدال دیلمیان، سلغریان و شبانکارگان گردید. این جدال تا انضمام نیریز به قلمرو شبانکارگان ادامه یافت. به گزارش محمّدبن علی بن محمد شبانکاره در کتاب پرارزش مجمع الانساب، در نیمهٔ اول قرن پنجم هجری، نیریز در دست دیلمیان و به‌خصوص شیعهٔ آل‌بویه بود. آنان از اواخر قرن چهارم، تکاپوی خویش برای در دست گرفتن حکومت نواحی مختلف ایران را آغاز کردند و با تصرف نواحی مختلف ازجمله...
یاد و نام نی ریز در تاریخ میانه ایران - بخش نخست
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره اسلامی تا سده چهارم »
هر چند نیریز تاریخی بسیار طولانی دارد و آثاری از دوره‌ی ماقبل تاریخ و دوره‌ی ایران باستان در آن کشف شده است، همچنین آثاری از کارگاه‌های ذوب فلز در آن ناحیه یافت شده و به استناد الواح خزانه تخت جمشد نام آن ناذی‌زی قید شده است اما قدم گذاشتن در سرگذشت این دیار کهنسال، به عرصه‌ی روشن و بدون ابهام تاریخ مربوط به ایران بعد از اسلام است. زیرا به عکس دوران باستان که تاریخ این ناحیه مسکوت...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره اسلامی تا سده چهارم »
هر چند نیریز تاریخی بسیار طولانی دارد و آثاری از دوره‌ی ماقبل تاریخ و دوره‌ی ایران باستان در آن کشف شده است، همچنین آثاری از کارگاه‌های ذوب فلز در آن ناحیه یافت شده و به استناد الواح خزانه تخت جمشد نام آن ناذی‌زی قید شده است اما قدم گذاشتن در سرگذشت این دیار کهنسال، به عرصه‌ی روشن و بدون ابهام تاریخ مربوط به ایران بعد از اسلام است. زیرا به عکس دوران باستان که تاریخ این ناحیه مسکوت...
نیریز در حکومت شبانکارگان
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
همزمان با چیره شدن اتابکان فارس بر این سرزمین، طایفهٔ شبانکاره هم در نواحی شرقی فارس که شامل شهرهای: دابگرد و نیریز و ایگ و فرگ می‌شد سلسله‌ای به نام پادشاهان شبانکاره تشکیل دادند که از سال ۴۴۸ تا ۴۵۶ هجری حکومت کردند و پایتخت آنان شهر گشناباد بود و آنان از طوایف کرد پارس بوده‌اند و اکثر مورخان این نسبت را تأیید کرده‌اند. سلسله نسب شبانکاره را معین‌الدین نطنزی در تاریخ ملوک شبانکاره چنین می‌نویسد: «نظام‌الدین حسن ابن...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
همزمان با چیره شدن اتابکان فارس بر این سرزمین، طایفهٔ شبانکاره هم در نواحی شرقی فارس که شامل شهرهای: دابگرد و نیریز و ایگ و فرگ می‌شد سلسله‌ای به نام پادشاهان شبانکاره تشکیل دادند که از سال ۴۴۸ تا ۴۵۶ هجری حکومت کردند و پایتخت آنان شهر گشناباد بود و آنان از طوایف کرد پارس بوده‌اند و اکثر مورخان این نسبت را تأیید کرده‌اند. سلسله نسب شبانکاره را معین‌الدین نطنزی در تاریخ ملوک شبانکاره چنین می‌نویسد: «نظام‌الدین حسن ابن...
شبانکارگان در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
دانشنامه تاریخ » نی ریز از سده پنجم تا صفویه »
امیر فضلویه شبانکاره (۴۵۹-۴۴۸هجری) امیر فضل ابن علی ابن حسن معروف به امیر فضلویه که قبلاً سرگرم کار چوپانی بود پس از منقرض شدن آل بویه سپاهی از جوانان شبانکاره را گرد آورد و طوایف دیگر کُرد پارس را با خود متحد کرد و سپس به شیراز یورش برد و به سال ۴۴۸ هجری بر ملک منصور آل بویه چیره شد و او را با مادرش اسیر کرد و سرزمین فارس را به تصرف خود درآورد و حکومت شبانکاره را...
توضیح در مورد پیشینه تاریخی شهرستان نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
تعیین تاریخ دقیق پیدایش این سرزمین و ارائه تصویری درست و روشن از وضعیت آن در دوره‌های مختلف تاریخی، مشکل و در مواردی غیرممکن است. اینکه برخی کوشیده‌اند تاریخ نیریز را بدون ارائه منبع و مأخذی درست و مورد اعتماد به دوره اساطیری کیانیان و دوره مادها متّصل سازند، غیرمنطقی و نامعقول است. روایات شفاهی نیز که برخی بدان اعتماد کرده‌اند، به‌ویژه درباره تاریخ باستان و دورانِ کهن که قسمت اعظم آن مجهول مانده است، قابل استناد نیست....
دانشنامه تاریخ » نی ریز پیش از اسلام »
تعیین تاریخ دقیق پیدایش این سرزمین و ارائه تصویری درست و روشن از وضعیت آن در دوره‌های مختلف تاریخی، مشکل و در مواردی غیرممکن است. اینکه برخی کوشیده‌اند تاریخ نیریز را بدون ارائه منبع و مأخذی درست و مورد اعتماد به دوره اساطیری کیانیان و دوره مادها متّصل سازند، غیرمنطقی و نامعقول است. روایات شفاهی نیز که برخی بدان اعتماد کرده‌اند، به‌ویژه درباره تاریخ باستان و دورانِ کهن که قسمت اعظم آن مجهول مانده است، قابل استناد نیست....
متن وقف‌نامه و موقوفات مسجد جامع کبیر نیریز
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
الله ولی التوفیق و الاعانه و به ثقفی در تاریخ شهر ربیع‌الاول سنه تسع و سبعه ثمان مائه (یعنی سال هشتصد و هفتادونه) اعلی‌حضرت خلافت پناه کشورگشای عالم‌سِتان، فرمانفرمای عقاسیم جهان، سلطان جهانگیر، جهان‌بخش، جهان دار، خاقان عظیم‌الشأن عالی نشان رفیع المقدار الذی صیت سلطنته فی الاقطار و البلدان السلطان الغازی ابوالنصر معین السلطنه و الدنیا و الدین بهادرخان حسن، خلدالله ملکه و سلطنته وقف فرمود حصه دیوانی از مزرعه دهویه که در رستاق واقع است بر منبر مزارک نیریز...
دانشنامه تاریخ » اسناد مکتوب تاریخی »
الله ولی التوفیق و الاعانه و به ثقفی در تاریخ شهر ربیع‌الاول سنه تسع و سبعه ثمان مائه (یعنی سال هشتصد و هفتادونه) اعلی‌حضرت خلافت پناه کشورگشای عالم‌سِتان، فرمانفرمای عقاسیم جهان، سلطان جهانگیر، جهان‌بخش، جهان دار، خاقان عظیم‌الشأن عالی نشان رفیع المقدار الذی صیت سلطنته فی الاقطار و البلدان السلطان الغازی ابوالنصر معین السلطنه و الدنیا و الدین بهادرخان حسن، خلدالله ملکه و سلطنته وقف فرمود حصه دیوانی از مزرعه دهویه که در رستاق واقع است بر منبر مزارک نیریز...
تأسیس اداره‌ی امنیه (ژاندارمری) در نیریز
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار (۱۳۱۳- ۱۳۶۴ هـ. ق) که باب مراودات ایران و اروپا باز شد و مردم ایران کم کم با تمدن و فرهنگ و سایر شئون اجتماعی مردم اروپا آشنا شدند، ناصرالدین شاه قجر به مسافرت فرنگ رفت. پیشرفت‌های کشور فرانسه در شئون گوناگون، تأثیر فوق‌العاده‌ای در شاه نمود. لذا تصمیم گرفت برای ارتش ایران مقداری توپ و اسلحه خریداری و چند تن از افسران رسته‌های مختلف ارتش اطریش را برای تشکیل و...
دانشنامه تاریخ » نی ریز در دوره قاجاریه »
در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار (۱۳۱۳- ۱۳۶۴ هـ. ق) که باب مراودات ایران و اروپا باز شد و مردم ایران کم کم با تمدن و فرهنگ و سایر شئون اجتماعی مردم اروپا آشنا شدند، ناصرالدین شاه قجر به مسافرت فرنگ رفت. پیشرفت‌های کشور فرانسه در شئون گوناگون، تأثیر فوق‌العاده‌ای در شاه نمود. لذا تصمیم گرفت برای ارتش ایران مقداری توپ و اسلحه خریداری و چند تن از افسران رسته‌های مختلف ارتش اطریش را برای تشکیل و...